Ενδοφακός για την εκφύλιση ωχράς κηλίδας ξηρού τύπου

Νέος τύπος ενδοφακού που μπορεί να βελτιώσει την ικανότητα για διάβασμα σε ασθενείς που πάσχουν από πρόβλημα στην ωχρά κηλίδα.

Scharioth Macula Lens

Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς (ΗΕΩ) κηλίδας προσβάλλει το 8,7% του παγκόσμιου πληθυσμού. 30 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πάσχουν από ΗΕΩ. Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας προσβάλλει ασθενείς άνω των 60 ετών και σιγά σιγά μειώνει την κεντρική όραση. Η κεντρική όραση είναι απαραίτητη για να βλέπουμε τα αντικείμενα και να εκτελούμε τις καθημερινές δραστηριότητες όπως είναι το διάβασμα. Κατά την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας προσβάλλεται η ωχρά κηλίδα που μπορούμε να την παρομοιάσουμε με την καρδιά του ματιού.

Η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας διακρίνεται σε δύο μορφές: την ξηρή και την υγρή.
• Η ξηρή μορφή είναι πιο συχνή και μπορεί να είναι το αποτέλεσμα γεωγραφικής ατροφίας του αμφιβληστροειδούς ή συγκέντρωσης κιτρινοπών εναποθέσεων κάτω από το μελάγχρου επιθήλιο του αμφιβληστροειδούς που ονομάζονται drusen.
Χαρακτηριστικό της ξηράς μορφής είναι η σταδιακή πτώση της όρασης που δεν βελτιώνεται με γυαλιά οράσεως ή φακούς επαφής.
• Στην υγρή μορφή υπάρχουν νεοαγγεία κάτω από τον αμφιβληστροειδή που μπορεί να διαρρέουν υγρό ή να αιμορραγούν. Η εξέλιξή της είναι γρήγορη και οδηγεί σε σημαντική πτώση της όρασης.
Ένα πρώιμο σύμπτωμα της πάθησης είναι ότι οι ευθείες γραμμές εμφανίζονται κυμματιστές.

Oι ασθενείς με εκφύλιση της ωχράς κηλίδας αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην καθημερινότητά τους, γι’αυτό και χρησιμοποιούν βοηθήματα χαμηλής όρασης. Τα βοηθήματα αυτά μεγεθύνουν την εικόνα των αντικειμένων έτσι ώστε να γίνεται πιο εύκολα η αναγνώρισή τους. Όμως, όπως είναι κατανοητό, στην πράξη αυτού του είδους τα βοηθήματα επηρρεάζουν την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Ένας νέος φακός ο Scharioth Macula Lens (SML) φέρνει την επανάσταση και λύνει στην κυριολεξία τα χέρια σε άτομα με χαμηλή όραση, αφού πλέον μπορεί να απαλλάξει τους ασθενείς από τους μεγεθυντικούς φακούς.

Χαρακτηριστικά του Scharioth Macula Lens (SML):
Ο Scharioth Macula Lens (SML) είναι ένας ενδοφακός με ένα κεντρικό addition +10 dpt που αναπτύχθηκε από τον Prof. Gabor B. Scharioth. Στην ουσία είναι ένας μεγενθυντικός φακός μέσα στο μάτι.
Οι πρώτες εμφυτεύσεις του ενδοφακού σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έγιναν το 2010. ‘Εκτοτε πάνω από 2500 ενδοφακοί έχουν ήδη εμφυτευθεί παγκοσμίως. Ο φακός έχει πιστοποίηση CE mark αλλά δεν έχει προς το παρόν έγκριση από το FDA των ΗΠΑ.

Σε διάμετρο 1,5 mm η οπτική ζώνη είναι +10 dpt, ενώ στην περιφέρεια η οπτική ζώνη είναι ουδέτερη. Η εμφύτευση του ενδοφακού γίνεται στον ένα οφθαλμό (επικρατούντα οφθαλμό ή οφθαλμό που βλέπει καλύτερα) χωρίς να επηρρεάζεται η μακρινή όραση, ούτε το οπτικό πεδίο.
Όταν ο ασθενής κοιτάζει μακριά τότε η κόρη του οφθαλμού διαστέλλεται με αποτέλεσμα ακτίνες φωτός να περνούν μέσα από την περιφερική οπτικά ουδέτερη ζώνη του ενδοφακού. Όταν ο ασθενής εστιάζει κοντά, τότε η κόρη του οφθαλμού μικραίνει και οι ακτίνες περνούν μέσα από την οπτική ζώνη +10d, με αποτέλεσμα το είδωλο να μεγενθύνεται.
Ο φακός SML προσφέρει επαρκή μεγέθυνση περίπου δύο φορές μεγαλύτερη εικόνα σε σχέση με την αρχική χωρίς να μεγεθύνει τα σημεία στα οποία υπάρχει το σκότωμα.

Για να γίνει η είσοδος του φακού στον οφθαλμό απαιτείται μικροτομή στον κερατοειδή μόλις 2,2 mm. Επίσης, η επέμβαση είναι εξαιρετικά ασφαλής και διαρκεί μόλις 15 λεπτά. Σημαντικό ακόμα είναι το γεγονός ότι δεν απαιτούνται ράμματα και η τομή κλείνει από μόνη της, όπως συμβαίνει και σε μία συνηθισμένη επέμβαση καταρράκτη.

Η ανάρρωση συνήθως είναι γρήγορη και είναι πολύ πιθανόν να υπάρχει βελτίωση στο διάβασμα από την πρώτη κιόλας μετεχγειρητική μέρα.

Ο Scharioth Macula Lens έχει σχεδιαστεί για ψευδοφακικούς ασθενείς (δηλαδή σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε επέμβαση καταρράκτη στο παρελθόν με ένθεση ενδοφακού στο σάκο του περιφακίου), επομένως τοποθετείται μπροστά από τον ενδοφακό. Η τοποθέτηση του φακού μπορεί να γίνει είτε την ίδια μέρα που θα γίνει η επέμβαση του καταρράκτη είτε αργότερα. Είναι προτιμότερο η εμφύτευση του SML να γίνεται σε δεύτερο χρόνο μετά την επέμβαση του καταρράκτη. Η εμφύτευση γίνεται στον οπίσθιο θάλαμο πίσω από την ίριδα και μπροστά από το πρόσθιο περιφάκιο (στο sulcus).

Σε αυτό το σημείο να τονίσουμε ότι ο ενδοφακός SML δεν θεραπεύει την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας αλλά βελτιώνει αισθητά την κοντινή όραση και δίνει στον ασθενή καλύτερη ποιότητα ζωής, αφού τον απαλλάσει από μεγενθυντικούς φακούς χειρός. Μετά την επέμβαση δεν επηρεάζεται η μακρινή όραση, ενώ η απόσταση διαβάσματος είναι τα 15 cm.
Ο ενδοφακός SML είναι ασφαλής καθώς παραμένει σταθερός στο sulcus, δεν αυξάνει την ενδοφθάλμια πίεση και πρακτικά δεν υφίσταται πιθανότητα παρεκτόπισης.

Aντενδείξεις για την εμφύτευση του SML αποτελούν:
• H εκφύλιση της ωχράς κηλίδας υγρού τύπου,
• οι καταστάσεις αφακίας,
• το προχωρημένο γλαύκωμα,
• η ενεργή νεοαγγείωση της ίριδας,
• ο ρηχός πρόσθιος θάλαμος και
• οι διαταρραχές της ζιννείου ζώνης.

Η εμφύτευση του ενδοφακού SML:
• Ενδείκνυται σε ασθενείς των οποίων η μακρινή όραση είναι μικρότερη από 3/10 και μεγαλύτερη από 1/10 όπως είναι ορισμένες περιπτώσεις γεωγραφικής ατροφίας.
• Δεν ενδείκνυται για ασθενείς με ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας υγρού τύπου. Εάν όμως πάσχει ο ένας οφθαλμός από υγρού τύπου και ο άλλος από ξηρού τύπου, τότε κάτω από προϋποθέσεις θα μπορούσε να γίνει η ένθεση του ενδοφακού στον οφθαλμό που πάσχει από ξηρού τύπου ηλικιακής εκφύλισης ωχράς κηλίδας.

Ο ενδοφακός SML δεν ενδείκνυται για όλα τα άτομα που αντιπετωπίζουν πρόβλημα με την ωχρά κηλίδα. Προορίζεται για άτομα με προχωρημένη εκφύλιση της ωχράς κηλίδας ξηράς μορφής. Ενδέχεται στο μέλλον να μπορέσει να εφαρμοστεί σε ασθενείς με μυωπική ωχροπάθεια, διαβητική ωχροπάθεια και κληρονομικές ασθένειες του αμφιβληστροειδούς.

Όλοι οι υποψήφιοι ασθενείς χρειάζεται να κάνουν ένα τεστ με τον οφθαλμίατρό τους προεγχειρητικά για να μπορέσει ο γιατρός να κρίνει ποιος ασθενής είναι κατάλληλος υποψήφιος για την ένθεση του ενδοφακού και ποιος όχι. Για να είναι ευχαριστημένοι οι ασθενείς από την εμφύτευση του ενδοφακού SML χρειάζεται να αποδεχθούν το γεγονός οτι θα μπορούν να διαβάζουν σε απόσταση 15 cm και όχι στη συνήθη απόσταση των 30-40 cm. Την πρώτη μετεγχειρητική περίοδο συστήνεται στους ασθενείς να διαβάζουν εφημερίδα ή βιβλίο τουλάχιστον 2 φορές την ημέρα για 20 λεπτά για να συνηθίσουν στα νέα οπτικά δεδομένα.

Η προσεκτική επιλογή ασθενών και η επαρκής εξειδίκευση του θεράποντος ιατρού εξασφαλίζουν άριστα αποτελέσματα.